Người dân Myanmar tin rằng Thanakha là một loại mỹ phẩm truyền thống tuyệt vời nhất giúp họ chống nắng, giảm các nếp nhăn, chống nhờn và da dẻ mịn màng hơn. Thanaka không dành riêng cho một lứa tuổi, một giới tính nào. Đi đâu bạn cũng có thể bắt gặp được những hình thù vô cùng đa dạng của phấn Thanakha trên gương mặt mỗi người.

Thanakha là một loại mỹ phẩm lấy từ thiên nhiên đã có từ rất xa xưa trong các làng xã ở Myanmar, và được sử dụng phổ biến cho đến ngày nay. Từ Thanakha, theo tiếng Myanmar, có 2 nghĩa: vừa là “Mỹ phẩm làm đẹp mặt”, vừa là “tẩy sạch”. Đúng như tên gọi của nó, loại mỹ phẩm truyền thống này có nhiều tác dụng, tuy nhiên, Thanakha thường được phụ nữ Myanmar sử dụng rộng rãi với mục đích chống nắng và làm cho làn da tươi mát.

Thanakha được chế biến chủ yếu từ loại cây Thanakha ở Myanmar theo một quy trình khá đơn giản và vẫn không có gì thay đổi từ suốt nhiều thế kỷ nay. Trước hết, rễ và vỏ cây được lấy ra khỏi cây rồi đem ngâm trong nước, sau đó được giã và nghiền nhỏ bằng cối và một hòn đá có mặt phẳng để trở thành một loại kem màu vàng, có hương thơm được các cô gái dùng để tô lên mặt. Phụ nữ Myanmar thường rất thích sử dụng thanakha để xoa, bôi lên mặt sau khi tắm xong. Thậm chí nhiều phụ nữ Myanmar khi đi du lịch hay đi xa nhà cũng đem theo bên mình cả Thanakha cùng với một chiếc cối đá nhỏ để dùng, chẳng khác gì phụ nữ những nước khác đem theo son phấn trang điểm vậy.

Không giống như những loại phấn bôi mặt của phụ nữ các nước phương Tây, thanakha được dùng ở dạng còn tươi và giữ được hương thơm khá lâu trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm ở Myanmar. Nếu như phụ nữ ở những quốc gia nhiệt đới khi sử dụng các loại mỹ phẩm hiện đại vào mùa hè thường gặp nhiều khó khăn do mồ hôi chảy ra, thì với Thanakha, chị em phụ nữ Myanmar không gặp phải vấn đề đó.

Phong tục tô mặt Thanakha có một bề dày truyền thống quan trọng trong lịch sử Myanmar. Loại mỹ phẩm này được sử dụng không chỉ trong cuộc sống thường ngày, mà còn được dùng trong các dịp lễ nghi để thể hiện ngôi thứ, địa vị xã hội của những người phụ nữ. Vào thời Myanmar còn ở chế độ quân chủ, các cung tần và thị nữ trong triều đình hằng ngày đã phải dành ra nhiều giờ đồng hồ để chuẩn bị trước thanakha cho hoàng gia Myanmar sử dụng. Loại Thanakha màu sáng và nâu nhạt có điểm xuyết các hạt bụi vàng nhỏ li ti được những phụ nữ thuộc tầng lớp thượng lưu Myanmar sử dụng và được coi là loại Thanakha quý và đẹp nhất. Những công chúa trong hoàng cung thường được dùng loại Thanakha có pha lẫn với bụi vàng lấp lánh để trang điểm. Tầng lớp bình dân thường dùng loại Thanakha có pha lẫn với những phấn hoa màu vàng của loại hoa gant gaw. Đây là loài hoa có hương thơm rất quyến rũ. Ngày nay, người dân Myanmar vẫn sử dụng phấn của loài hoa này để làm Thanakha.

Thanakha cũng được dùng trong những nghi lễ tôn giáo. Tại chùa Mahamuni Buddha, một ngôi chùa được coi là thiêng liêng nhất ở Mandalay, Myanmar, hằng sáng thường diễn ra nghi lễ rửa mặt cho Phật bằng những chiếc khăn tẩm thanakha. Buổi lễ nào cũng có đông người đến dự. Sau khi nghi lễ rửa mặt cho Phật kết thúc, chiếc khăn đó sẽ được tặng cho những người đến dự làm kỷ vật cầu may. Một nghi lễ khác được tổ chức tại Sittwe, thủ phủ bang Rakhine vào đêm giao thừa trước Ngày Tết Té nước mừng năm mới ở Myanmar. Vào buổi tối giao thừa, các cô gái trẻ bắt đầu nghiền vỏ cây thanakha để làm thành một loại kem mịn, trong khi các chàng trai nhảy múa và chơi các nhạc cụ. Khi thanakha được chế biến xong, tất cả mọi người kéo nhau đến những ngôi chùa gần đó để làm lễ rửa mặt cho Phật.

Theo các nhà nghiên cứu, các phương pháp làm đẹp cho phụ nữ đã có trong xã hội loài người ngay từ thủa xa xưa, như người Indians ở châu Mỹ, người Ai Cập cổ và người trong những bộ lạc châu Phi trước đây cũng đã từng sử dụng nhiều loại mỹ phẩm lấy từ thiên nhiên khác nhau, tuy nhiên, ngày nay các phương pháp kể trên hầu như không còn được áp dụng nữa. Tục tô mặt còn tồn tại ở một số nơi, nhưng chủ yếu là trong những lễ hội truyền thống đặc biệt nhằm thu hút khách du lịch. Bởi vậy, việc phong tục thanakha vẫn được phụ nữ Myanmar duy trì và sử dụng rộng rãi trong thời đại ngày nay là một hiện tượng đáng chú ý, cho thấy sức sống mạnh mẽ của nền văn hóa truyền thống ở quốc gia này.

Bất kỳ người Myanmar nào cũng đều tỏ ra vô cùng tự hào khi được yêu cầu bôi lên mặt thứ phấn kỳ lạ này. Hằng ngày, sau khi tắm, họ mài thân cây Thanakha và vẽ lên hai bên má, trán, bằng những kiểu hình học của riêng mình.

Bột Thanakha hiện nay không chỉ được người dân Myanmar tin dùng mà còn được phụ nữ ở nhiều nơi trên thế giới sử dụng để làm đẹp

Các nghiên cứu khoa học về tác dụng của Thanaka trên làn da

Có lẽ vì đã chứng minh được sức mạnh thần kì cho việc làm đẹp từ hàng ngàn năm nên không thực sự có nhiều nghiên cứu chi tiết về ứng dụng của nó trong nền công nghiệp làm đẹp. Trong số ít các nghiên cứu đó, bột thanaka đã được xác nhận các tác dụng tiêu biểu sau (Hiện nay Thanakha được làm từ một vài loại cây thân gỗ khác nhau. Tuy nhiên, nghiên cứu cho các tác dụng dưới đây chỉ tập trung nghiên cứu về bột Thanaka được làm từ cây Hesperethusa crenulata)

1. Khả năng chống nắng

Như chúng ta đã biết, tia UVB có bước sóng bức xạ khoảng từ 280 – 320 nm và UVA là từ 320 – 380. Một nghiên cứu từ Đại học Chung-Ang, Hàn Quốc đã chỉ ra rằng: bột thanaka có khả năng hấp thụ các bức xạ có bước sóng dài tới 335 nm. Điều này có thể mở ra những nghiên cứu nghiêm túc trong tương lai về việc sử dụng thanaka trong việc sản xuất các loại kem chống nắng mới. Còn ở Myanmar, cảm giác được đắp một lớp bột mát mịn trước khi ra ngoài trời nắng có lẽ cô gái nào cũng đã một lần kiểm nghiệm.

2. Kháng khuẩn và chống viêm nhiễm

Cách sử dụng truyền thống của bột Thanaka khá thô sơ và giản đơn: mài gỗ thanaka trên một phiến đá với ít nước cho tới khi có được sản phẩm là một thứ bột ướt. Khúc gỗ này sau đó còn được mài đi mài lại nhiều lần cho tới khi không dùng được nữa.  Điều này chứng minh, trong điều kiện chưa được sát khuẩn kĩ càng, thanaka vẫn có tác dụng tốt với làn da.

Thành phần cấu tạo của Thanaka có chứa một dẫn xuất của quinolone – một kháng sinh phổ rộng đóng vai trò quan trọng trong điều trị các trường hợp viêm nhiễm nghiêm trọng. Đó là lí do thanaka còn có tác dụng làm lành các vết thương nhanh chóng.

     3. Chỗng lão hóa và tăng sinh collagen

Bột thanaka có chứa Polyphenol – là chất có đặc tính chống oxy hóa giúp chống lại việc tạo lập các gốc tự do dư thừa trong cơ thể.  Bên cạnh đó, người ta cũng thử nghiệm với các tế bào đã bị chiếu xạ bằng tia UVB và nhận thấy sau khi sử dụng chiết xuất từ thân cây, một dạng tiền chất của collagen tăng lên đáng kể.

4. Làm sáng da

Như nhiều người đã biết, Tyrosinase là một loại emzym kiểm soát quá trình sản sinh melanin. Trong thí nghiệm, thanaka cho thấy có phản ứng ức chế Tyrosinane nhẹ, điều này chứng minh khả năng giảm tăng sinh các sắc tố của thanaka

Ngày nay, Thanakha được biết đến rộng rãi tại Ấn Độ và một số nước Đông Nam Á. Thị trường các sản phẩm làm đẹp từ loại bột này còn lan sang cả thị trường Âu Mỹ. Ngoài dạng sản phầm truyền thống, thanaka còn được nghiền thành bột khô mịn hoặc trộn với các dung môi làm đẹp khác, đóng hộp và trôi nổi khắp thế giới bằng nhiều cách thức khác nhau.

Với bột Thanakha bạn có thể sử dụng với rất nhiều công thức làm đẹp khác nhau

1.Tẩy da chết

Tẩy tế bào chết là một bước làm sạch da cơ bản nếu như bạn muốn 1 làn da mịn màng, sáng khỏe. Thông thường bước này làm sau khi rửa mặt và tần suất 1-2 lần/tuần. Nhưng nếu dùng bột Thanakha - loại bột siêu mịn này sẽ  đóng vai trò như hạt scrub siêu nhỏ, nhẹ nhàng tẩy sạch lớp da chết sần sùi mà vẫn dịu nhẹ với ngay cả làn da nhạy cảm

- Mix Thanakha cùng vơi dầu tẩy trang cho bước làm sạch hằng ngày nếu như bạn trang điểm nhẹ hoặc không trang điểm

- Sau đó nhẹ nhàng thoa hỗn hợp này lên da theo chuyển động tròn 1-2 phút.

- Cuối cùng rửa sạch lại bằng sữa rửa mặt.

2. Làm dịu da

- 1 thìa bột Thanakha + 1 thìa sữa chua + 1 thìa mật ong

Áp dụng cho những làn da nhạy cảm mẩn đỏ khi thời tiết thay đổi hay dị ứng, mẩn đỏ. Bột Thanakha có tính mát, tính kháng viêm. Sữa chua giúp thanh lọc và làm dịu da còn mật ong giúp sát khuẩn dưỡng ẩm tuyệt vời. Khi kết hợp cùng nhau  hỗn hợp này sẽ làm dịu bất kỳ cơn kích ứng đỏng đành nào của làn da, Khôi phục lai độ săn chắc, min màng cho da.

- 1 thìa bột Thanakha + 2 thìa gel lô hội/ gel dưa chuột.

Mix gel lộ hội hoặc gel dưa chuột vơi bột Thanakha sẽ cứu cánh làn da bi cháy nắng hay đỏ rát, châm chích do côn trùng cắn,

3.Làm sáng da

1 thìa Thanakha + 1 thìa bột yến mach/ bột nghệ + 2 thìa sữa tươi

Không ai có thể phủ nhận được công dụng của bột nghệ hay bột yến mạch nữa . Còn sữa thi từ hàng ngàn năm trước cung tần mỹ nữ đã biết để sử dụng làm đẹp, Tất cả nguyên liệu này kết hợp với bột Thanakha sẽ là 1 mặt nạ sáng da vô cùng hoàn hảo,

Lưu ý sữ dụng sữa tươi không đường.

4.Trị mụn 

1 thìa Thanakha + thìa dấm táo + 1 thìa trà xanh + 1 thìa mật ong.

Một công dụng ít người biết đến của Thanakha chính là khả năng tri mụn . Giúp mụn giảm sưng to. 

Nếu giấm táo không có , có thể sữ dụng bằng vài giọt chanh nhé.

                                                                                                                     ( Nguồn tham khảo - công thức Thanakha từ Bánh Bèo Phù Phiếm )